Makedonya´da Neler Oluyor? Makedonya´da Neler Oluyor? Öncelikle Makedonya hakkında bazı özet bilgiler vermek istiyorum. Makedonya eski Yugoslavya Federasyonu´na bağlı altı eyaletten biriydi. Bu federasyonun dağılmasından sonra Makedonya Cumhuriyeti adıyla bağımsız bir devlet haline geldi. Başkenti Üsküp (Skopye) olan bu ülkenin nüfusu 2 milyon yüz bin civarındadır. Bu nüfusun yarıdan çoğu Müslümandır. Fakat resmi istatistiklerde Müslümanların oranı 550 bin olarak yani ülke nüfusunun % 25´i olarak gösterilmektedir. Bunun sebebi ise ülkede hakimiyeti ellerinde bulunduranların hıristiyan Ortodoks ve Makedon kimliğini öne çıkarmaları ve devleti hıristiyan kimlikli Makedonların devleti gibi göstermek istemeleridir. Bu isteklerinde kendilerini haklı çıkarmak için de Müslüman nüfusu ve Müslüman etnik unsurları gerçek sayılarından çok daha az olarak göstermeye çalışmaktadırlar. Gerçek rakamlara görü ülke nüfusunun yarından çoğunu oluşturan Müslümanların % 75´ini Arnavutlar, % 13´ünü Türkler, kalanını da Makedon asıllılar ve diğer etnik unsurlardan olanlar oluşturmaktadır. Bu rakamlara göre Arnavutlar tüm ülke nüfusunun % 40´a yakın bir kesimini oluşturmaktadırlar. Dolayısıyla sayıları hemen hemen Makedon asıllıların sayılarına eşittir. Eski Yugoslavya Federasyonu´nun dağılmasından sonra da bağımsız Makedonya Cumhuriyeti´nin münasebetiyle yürürlüğe kona Anayasa´da üç etnik unsur devleti kuran unsurlar, diğerleri ise azınlık olarak kabul ediliyorlardı. Kurucu olarak kabul edilenler ise Makedonlar, Arnavutlar ve Türklerdi. Fakat daha sonra bu Anayasa değiştirildi ve sadece Makedonlar "kurucu" diğerleri azınlık olarak nitelendirildiler. Dolayısıyla Arnavut kökenliler, ülke nüfusunun % 40´ını oluşturan ve Makedon asıllıların sayılarına denk sayılarıyla azınlık konumuna düşürüldüler. Bu uygulama Arnavut kökenlilerin kazanılmış siyasi haklarının birçoğunu da geri aldı. Arnavutlar bu haklarını elde edebilmek için siyasi platformda uzun süreden beridir mücadele ediyorlardı. Ama ne yazık ki Makedonya´ya hakim olan dayatmacı zihniyet yüzünden istediklerini alamadılar. Aksine yönetimin sürekli bir siyasi baskısıyla ve tecrit politikasıyla karşı karşıya geldiler. Ülkedeki Arnavutların kendi gençlerine Arnavutça eğitim vermek amacıyla Kalkandelen (Tetova) şehrinde Tetova Üniversitesi adıyla bir özel üniversite açmalarına rağmen Makedonya hükümeti bu üniversiteyi resmen tanımadı. 1994´te kurulmuş olan bu üniversite bugün 11 bin öğrenciye hizmet vermektedir ve ilk mezunlarını da vermiştir. Fakat Makedonya hükümetinin üniversiteyi resmen tanımaması sebebiyle oradan diploma alan gençlerin bu diplomaları devlet dairelerinde geçerli sayılmamaktadır. Makedonya´da meydana gelen son çatışmaların altyapısını hazırlayan en önemli sebep Makedonya hükümetinin genelde Müslüman özelde de Arnavut kitleyi tecrit amaçlı uygulamalarıdır. Bazı kesim on yıla yakın bir süredir devam eden siyasi mücadelenin Arnavut halkının haklarının elde edilmesi için herhangi bir sonuç vermediği gerekçesiyle silahlı direnişi başlatma kararı aldıklarını bildirdiler. Silahlı direnişi tercih eden kesimin siyasi liderliğini yapan kişi ise aslen Makedonyalı olan ancak uzun süreden beridir İsviçre´de yaşayan Fevzi Veliyu adlı şahıstır. Yine onun liderliğinde hareket eden ve Makedonya Ulusal Kurtuluş Cephesi adıyla silahlı eylemler düzenleyen gerilla örgütünün askeri lideri ise Ali Ahmedi adında bir şahıstır. Bu kişiler daha çok Arnavut milliyetçiliğini benimsemiş kişilerdir. Ancak gerilla güçleri içinde İslami anlayış sahibi birçok genç bulunmaktadır. Hatta ilk çatışmaların başladığı ve Kosova - Makedonya sınırında bulunan köydeki gerilla grubunun lideri İmam - Hatip Okulu tahsili alan bir gençti. Verilen bilgilere göre Makedonya´daki Arnavut nüfusun tümü gerilla savaşına fiilen katılmasa da Makedonya hükümetinin uygulamalarına tepkili olduğundan dolayı Makedonya Ulusal Kurtuluş Cephesi´ne sıcak bakmaktadır. Sıcak çatışmaların meydana geldiği Kalkandelen (Tetova) Arnavut asıllıların çoğunlukta olduğu bir şehirdir. Bu şehrin belediyesi de Arnavut Demokrat Partisi´nin elindedir. Verilen bilgilere göre Makedon askeri güçleri Kalkandelen şehrinde gerilla güçlerini hedef aldıklarını iddia ederken çoğunlukla şehirdeki sivillere zarar vermektedirler. Bu yüzden çok sayıda sivil şehri terk ederek Kosova tarafına doğru göç etmiştir. Makedonya´daki mevcut yönetimin yaptığı açıklamalar, şimdilik meseleyi güç kullanma yoluyla çözebileceğine inandığını gösteriyor. Ancak bunu kısa sürede başarması zor görünüyor. Çünkü Makedonya UÇK´sı olarak bilinen Ulusal Kurtuluş Cephesi gerillaları silahlı direnişi sürdürecekleri mesajları veriyorlar. Öte yandan şu anki Makedonya hükümeti bir koalisyon hükümetidir ve bu koalisyona Arnavut Demokrat Partisi de ortaktır. Bu parti her ne kadar silahlı direnişi savunmasa da silahlı direnişi sürdüren gerillalarla masaya oturulması görüşünü savunmaktadır. Bu yöndeki görüşünü kabul ettirebilmek için hükümette kalmayı tercih ediyor. Ancak iş çıkmaza girerse hükümetten çekilebilir ve o zaman hükümet dağılır. Hükümetin dağılması ise ülkede ciddi bir siyasi krize yol açabilir. Bu krizin de silahlı çatışmaların daha da yaygınlaşmasına hatta bir iç savaşa yol açması muhtemeldir. Olayın bir de uluslararası boyutu var. Başta Yunanistan, Bulgaristan ve Yeni Yugoslavya olmak üzere tüm bölge ülkeleri ve Avrupa ülkelerinin çoğu Makedonya hükümetinin toprak bütünlüğünün korunması gerekçesiyle bu ülkenin yönetimine destek veriyorlar. Ancak ABD bölgeyle ilgili birtakım çıkar hesaplarını düşünerek Arnavut güçlerine biraz yumuşak yastık veriyor. Bu yüzden bölgede uluslararası çıkar hesaplarının da karşı karşıya geldiğini görüyoruz. Bu gerçekler meselenin kısa sürede kesin bir çözüme kavuşturulmasının kolay olmayacağını gösteriyor.
|
1359 kez okundu
YorumlarHenüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın |